AI-Trí Tuệ Nhân Tạo có thể thay thế Người quản lý không?

Kể từ khi kỹ thuật cờ vây AlphaGo vượt xa nhân loại trở thành số một thế giới. Kỳ vọng của con người chúng ta về giá trị của trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng cao.

Một loạt các ứng dụng thông minh xuất hiện. Xe không người lái, nhận biết hình ảnh, nhận biết giọng nói, game trí tuệ nhân tạo…

Hiện nay, đã xuất hiện cả luật sư trí tuệ nhân tạo, chuyên gia cổ phiếu trí tuệ nhân tạo, họa sỹ trí tuệ nhân tạo… Một số người bắt đầu lo lắng: “Liệu còn thứ gì mà trí tuệ nhân tạo không thể thay thế được không?”

Dĩ nhiên là có rồi. Trí tuệ nhân tạo sẽ không thể thay thế được người quản lý.

“Bạn vốn là người học quản lý. Bạn lo lắng trí tuệ nhân tạo sẽ thay thế bạn? Bạn chẳng khác gì so với những người công nhân may trong thời kỳ cách mạng công nghiệp? Xông vào nhà xưởng, đập phá máy móc hòng hy vọng có thể lấy lại được công việc?”

Chúng ta đều biết rằng, dù sau cách mạng công nghiệp. Công nhân cũng không hề biến mất. Chỉ là từ chế độ làm việc 12 tiếng mỗi ngày. Thay đổi thành chế độ làm việc 8 tiếng mỗi ngày như hiện nay.

Công nhân cũng từ người chế tác thủ công trở thành người thao tác và bảo hộ máy móc. Bởi máy móc đã thay thế những thao tác lao động lặp lại. Còn công nhân sẽ phụ trách xử lý sự cố máy móc bất ngờ.

“Vậy ý của bạn là, người quản lý sau này sẽ ngồi trước máy tính. Quan sát hệ thống thao tác của trí tuệ nhân tạo. Để trí tuệ nhân tạo ra chỉ lệnh. Người quản lý cũng sẽ giống như nhân viên lập trình. Phụ trách bảo vệ hệ thống trí tuệ nhân tạo vận hành ổn định sao?”

Không phải vậy. Nó giống như việc những người công nhân bị máy móc thay thế. Nhưng máy móc lại không thể thay thế được những người kỹ sư cao cấp.

Tuy nhiên có người cho rằng, một số người quản lý thực sự nên phải thay thế. Hơn nữa buộc phải được thay thế trong tương lai. Họ chỉ cần làm công tác bảo hộ trí tuệ nhân tạo là được.

Còn những người quản lý khác tuyệt đối không thể thay thế được. Bởi họ có thể hoàn thành những công việc mà trí tuệ nhân tạo không bao giờ có thể hoàn thành được.

Vậy những người quản lý nào sẽ bị thay thế bởi trí tuệ nhân tạo?

1, Những người quản lý chỉ biết nói suông

Thời gian trước, trí tuệ nhân tạo đã bắt đầu viết cả thơ:

Bóng cây chim hót, nắng xen mưa,

Đất trời hoa cỏ  nước trong xanh.

Công viên vui vẻ, lòng khoan khoái,

Hân hoan cùng với trượt băng trải nỗi lòng.

 

Cỏ xanh xanh tận lối về,

Đường dài vô tận mây vần phủ quanh.

Nắng mới du dương hoa khoe sắc,

Ngập ngừng trước rừng trúc xanh thưa.

 

Những câu thơ trên trông cũng rất có dáng có điệu. Nhưng nếu xem xét kỹ, những câu từ này hầu như có thể áp dụng trong tất cả mọi ý cảnh. Dù là so sánh hoa cỏ, cảnh đẹp, giải trí hay đạp thanh… Dường như đều có thể sử dụng lời thơ của trí tuệ nhân tạo để mô tả.

Điều này chứng tỏ rằng, trí tuệ nhân tạo cũng giống như một người mới học bằng trắc. Chỉ biết chồng đống một loạt những lời thơ mỹ lệ và văn hoa. Chúng ta hãy cùng nhau xem một số câu mà những người quản lý mới hay nói:

-Chúng tôi sẽ chuẩn cho sự thay đổi của những phương án giải quyết trong tương lai”.

-Chúng tôi sẽ gắng hết sức khuấy động tầm nhìn chiến lược tiềm ẩn của khách hàng.

-Chúng tôi hy vọng có thể lợi dụng diễn đàn để xây dựng một môi trường xã giao tốt đẹp.

Trông có vẻ rất giống như lời thơ của trí tuệ nhân tạo. Những lời mà người quản lý mới hay nói nghe có vẻ như có thể ứng dụng vào trong quản lý công ty. Nhưng trên thực tế, chúng ta đều biết rằng, kiểu quản lý này không có tác dụng gì đối với công ty. Bởi nhân viên họ không hiểu bạn đang nói gì?

Đổi lại trí tuệ nhân tạo cũng hoàn toàn có thể tổ hợp nội dung trên một cách tùy ý như sau:

-Cung cấp phương án giải quyết tốt cho sản phẩm.

-Cung cấp phương phán giải quyết mới cho khách hàng.

-Xây dựng tầm nhìn chiến lược công ty cho tương lai.

-Cùng đối tác xây dựng môi trường hợp tác lành mạnh.

Có thể thấy được rằng, tư duy lô-gic của những người quản lý này không khác biệt gì nhiều so với trí tuệ nhân tạo. Vậy thì những người quản lý chỉ biết nói suông. Còn có lý do gì mà không bị trí tuệ nhân tạo thay thế chứ?

2, Người quản lý chỉ biết liệt kê số liệu

Chúng ta biết rằng mạng nơ-ron nhân tạo (nguyên lý trí tuệ nhân tạo) sớm đã được đưa ra vào năm 1943. Sau đó không nóng cũng không nguội. Mãi cho tới vài năm gần đây, nó mới trở thành kỹ thuật chủ đạo. Tại sao vậy? Là do sự xuất hiện của dữ liệu lớn (Big Data).

Trí tuệ nhân tạo và dữ liệu lớn bổ trợ cho nhau. Dữ liệu lớn là tài liệu tham khảo của trí tuệ nhân tạo. Trí tuệ nhân tạo sẽ phán đoán và dự đoán thông qua dữ liệu lớn. Do vậy, trí tuệ nhân tạo có thể dễ dàng suy đoán xu thế tăng trưởng tương lai thông qua nguồn dữ liệu lớn hiện tại.

Tuy nhiên, vẫn còn không ít người quản lý, vẫn thích các số liệu liệt đơn thuần. Họ vẫn đang làm những việc mà trí tuệ nhân tạo hoàn toàn có thể thay thế được. Để chứng minh tính chuyên nghiệp của mình.

Họ thường thích nói rằng: “Năm nay công ty chúng ta có 5% lợi nhuận tăng trưởng. Tỷ lệ hàng OK tăng thêm 8%. Tổng lượng khách hàng của năm nay đạt mức 1,400,000”…

Chúng ta có thể lấy một ví dụ tương tự để chứng minh tại sao trí tuệ nhân tạo lại có thể thay thế được những người quản lý này. Trước tình hình máy tính phổ cập như hiện nay. Rất nhiều kiến trúc sư xây dựng vẫn đang tự vẽ bản thiết kế bằng tay.

Trong khi đó, cùng với sự ra đời và phổ cập của các phần mềm vẽ đồ họa. Rất ít người vẽ bản thiết kế bằng tay. Bởi bản vẽ bằng phần mềm sẽ càng đơn giản, chính xác và có hiệu quả cao hơn.

Giống như việc các kiến trúc sư xây dựng sau khi có máy tính. Đã không còn vẽ thiết kế bằng tay nữa. Cùng với việc phổ cập trí tuệ nhân tạo và phân tích dữ liệu lớn. Những người quản lý kiểu liệt kê số liệu sẽ sớm bị trí tuệ nhân tạo thay thế.

3, Những người quản lý chỉ truyền đạt nhiệm vụ

Có một số người quản lý trong công ty chỉ là cái loa truyền đạt thông tin của cấp trên với cấp dưới. Họ chỉ phụ trách truyền đạt mệnh lệnh của cấp trên. Về phần làm như thế nào? Làm ra sao? Có vấn đề gì không?… Đều nằm ngoài phạm vi suy nghĩ của họ.

Kiểu người quản lý này hoàn toàn có thể được thay thế bởi các phần mềm máy tính thông thường. Hoặc bởi các phương pháp quản lý đơn giản khác. Mà không cần phải phiền tới trí tuệ nhân tạo.

Giống như công ty ô tô Toyota sử dụng mô hình quản lý viết và xem bảng tin. Những công việc như vận chuyển vật liệu, nhu cầu vật liệu phát sinh, kiểm tra quy trình sản xuất… Vốn do người quản lý giám sát. Nay đều do nhân viên tự điền và xem bảng tin để kiểm soát.

Điều này ngoài việc giúp tăng thêm tính tích cực trong nhân viên. Còn giúp giảm thiểu không ít số lượng người quản lý.

Ngày nay, chúng ta hoàn toàn có thể sử dụng điện thoại, máy tính để truyền đạt nhiệm vụ tới các bộ phẩn sản xuất. Do vậy, người quản lý kiểu truyền đạt nhiệm vụ này không còn cần thiết phải tồn tại nữa.

>> Trí tuệ nhân tạo, một “Thời đại hoàng kim” sắp đến

Đó là những kiểu người quản lý mà chúng ta thường gặp trong cuộc sống công việc hiện nay. Nhưng họ sẽ là những người quản lý bị trí tuệ nhân tạo thay thế trong tương lai. Vậy những kiểu người quản lý nào sẽ chiếm vị trí chủ đạo không thể thay thế trong tương lai?

1, Người quản lý thường xuyên quan tâm nhân viên

Trí tuệ nhân tạo có chuẩn mực đạo đức không? Ít nhất tới thời điểm hiện tại là chưa có. Bởi bản chất của trí tuệ nhân tạo là quyết sách. Nó vốn không mang theo bất cứ tình cảm nào.

Giống như những gì mà nhà khoa học máy tính Knuth đã nói: “Trí tuệ nhân tạo dường như đã vượt qua nhân loại trong tất cả các lĩnh vực cần tới suy nghĩ. Nhưng vẫn còn kém xa trong những việc mà con người, động vật không cần suy nghĩ cũng có thể hoàn thành được”.

Trí tuệ nhân tạo rất khó để phán đoán và phân biệt đâu là nụ cười vui vẻ thực sự và đâu là nụ cười giả tạo, gượng gạo. Do vậy, sẽ rất khó để phát hiện ra những vấn đề tâm lý tiềm ẩn trong nhân viên.

Trong khi đó, với tư cách là một người quản lý, việc quan tâm, chăm sóc nhân viên là một đặc điểm mà trí tuệ nhân tạo không thể thay thế.

2, Những người quản lý có suy nghĩ ngược

Làm thế nào để trí tuệ nhân tạo nhận biết chuối thành máy làm bánh mỳ?

Rất đơn giản chỉ cần đặt một mẫu giấy dán đặc biệt vào trong hình ảnh. Trí tuệ nhân tạo sẽ nhận biết sai. Hơn nữa không chỉ là chuối. Chỉ cần đặt mẩu giấy dán nhỏ này lên bất cứ hình ảnh nào. Trí tuệ nhân tạo đều sẽ nhận biết sai các vật thể trong hình ảnh đó thành máy làm bánh mỳ. Tại sao ai cũng có thể nhận ra đó là quả chuối. Nhưng trí tuệ nhân tạo lại không thể?

Người quản lý là người chống đối trực giác. Nhưng nhược điểm lớn nhất của trí tuệ nhân tạo đó là chỉ có thể suy nghĩ bằng hệ thống trực giác.

Giống như quả chuối trong hình vẽ. Trực giác của trí tuệ nhân tạo nói cho nó biết rằng, vật thể bắt mắt nhất trong hình vẽ là mẩu giấy dán. Bởi vậy nên nó bỏ qua quả chuối. Để đi phán đoán hàm ý của mẩu giấy dán.

Trí tuệ nhân tạo thấy rằng, mẩu giấy dán bao hàm nhiều đặc điểm của máy làm bánh mỳ. Nên cuối cùng nó sẽ nhận biết hình ảnh thành chiếc máy làm bánh mỳ.

Trí tuệ nhân tạo sử dụng dữ liệu lớn và những dữ liệu trước đó để dự đoán và phán đoán. Vậy nếu như dữ liệu trước đó sai. Trí tuệ nhân tạo sẽ không thể đưa ra kết quả phán đoán chính xác được.

Hơn nữa không có bất cứ người quản lý nào thành công. Đơn thuần chỉ dựa vào quản lý bằng trực giác cả.

Ví dụ, nếu công ty gặp phải điều kiện kinh tế bất lợi, khó khăn về tài chính. Sẽ phải làm như thế nào?

Tôi tin rằng, trí tuệ nhân tạo sẽ căn cứ vào những dữ liệu lịch sử trước đó. Sau đó đưa ra phương án giải quyết chắc chắn đó là cắt giảm nhân lực. Giảm thiểu chi phí nhân lực. Tận dụng tối đa hóa nguồn chi phí hiện có để duy trì vận hành công ty.

Nhưng người quản lý chủ chốt của công ty sẽ không nghĩ như vậy. Lựa chọn của họ đó là giữ lại toàn bộ nhân viên. Trả lương như bình thường. Cách làm phản đối trực giác này giúp nâng cao độ trung thành của nhân viên đối với công ty lên gấp bội. Sau đó, nhân viên sẽ tích cực lạ thường. Cùng nhau đưa công ty vượt qua cửa ải khó khăn.

Người quản lý giỏi sẽ không chỉ quản lý công ty bằng cách căn cứ vào những kinh nghiệm trước đó. Nhiều lúc chúng ta cần tới mô hình quản lý hành vi con người và phản đối trực giác.

3, Những người quản lý khai thác sâu

Trước đó, trí tuệ nhân tạo Google nổi lên một vấn đề. Đó là tự động loại bỏ người quản lý nữ ra khỏi danh sách tuyển dụng. Nguyên nhân là do, trí tuệ nhân tạo quan sát dữ liệu quản lý trước đó. Và phát hiện ra rằng, đại đa số những người quản lý giỏi đều là nam giới.

Do vậy, trí tuệ nhân tạo cho rằng nam giới là điều kiện cần thiết để trở thành người quản lý. Từ đó tự động loại bỏ tất cả các CV không phải giới tính nam. Trên thực tế, CEO trí tuệ nhân tạo của Google khi đó lại là người mang giới tính nữ.

Chúng ta có thể phát hiện ra rằng, mặc dù dữ liệu chính xác. Nhưng trí tuệ nhân tạo vẫn đưa ra những phán đoán sai lầm. Tôi tin rằng bất cứ một HR nào cũng đều sẽ không đơn thuần chỉ dựa vào giới tính để phán đoán người ứng tuyển có phù hợp với cương vị quản lý hay không?

Mà họ sẽ phải dựa vào những nhân tố sâu xa hơn. Kiến thức chuyên môn, số lượng dự án hoàn thành, kinh nghiệm quản lý làm việc nhóm….

Còn trí tuệ nhân tạo chỉ có thể phân loại mỗi người dựa trên mác dán. Đó là một mô hình tư duy bề ngoài không chuyên nghiệp.

Do vậy, trí tuệ nhân tạo sẽ không thể thay thế một người quản lý có suy nghĩ sâu xa được.

Tổng kết lại, những người quản lý sẽ bị trí tuệ nhân tạo thay thế đó là:

①, Những người quản lý chỉ biết nói suông.

②, Những người quản lý chỉ biết liệt kê số liệu.

③, Những người quản lý chỉ truyền đạt nhiệm vụ.

Những người quản lý mà trí tuệ không thể thay thế được:

①, Những người quản lý quan tâm và chăm sóc nhân viên.

②, Những người quản lý có suy nghĩ ngược.

③, Những người quản lý khai thác sâu.