Hầu hết những người đã và đang đi làm thuê chắc hẳn đều có vô số lần suy nghĩ muốn nghỉ việc để kinh doanh tự do. Thế nhưng, kinh doanh hay làm việc tự do có thực sự kiếm được tiền và tự do như tưởng tượng không?
Nhiều lúc chúng ta chỉ thấy người khác bỏ túi hốt bạc tỷ mà lại không thấy được những cố gắng phấn đấu và đau thương đằng sau đó. Làm việc tự do tuy có thêm phần tự do nhưng lại hết sức bất an và không ổn định.
1, Không nhận lương 800 triệu năm đi làm thuê, những người làm việc tự do kiếm tiền thế nào?
Chúng ta thường thấy thời sự đưa tin rằng, một anh chàng 8X nào đó sáng lập công ty cổ phếu trị giá hàng trăm tỷ đồng, cô nàng 9X nào đó được nhận vốn đầu tư hàng trăm triệu đồng, những hiện tượng nổi tiếng trên mạng internet hốt bạc hàng chục tỷ đồng mỗi năm, người trẻ bây giờ thi nhau khoe xế hộp, dế xịn, xa xỉ phẩm trên mạng xã hội…
Những điều này thực sự khiến những người từ nhỏ đi theo giáo dục truyền thống (phải chăm học, phải thi đỗ đại học, phải tìm được công việc ngon lành, phải quy hoạch tốt cuộc đời…) như chúng ta đây cảm thấy nhói lòng.
Không cần phải sáng 8 chiều 5 (sáng 8 giờ đi làm, chiều 5 giờ tan ca), không cần phải sống trong những mối quan hệ đồng nghiệp và xã giao phức tạp, không bị trói buộc bởi những chế độ không có quy củ, những người làm việc tự do có thể nói đi là đi mọi lúc mọi nơi một cách tự do mà vẫn kiếm đủ thậm chí là nhiều tiền hơn cả những người đi làm thuê khác, họ được hưởng thụ một cuộc sống vật chất đầy đủ, thậm chí là dư giả, đó là những ưu điểm mà những người làm việc tự do có được.
Chúng ta đều tin rằng làm thuê cho người khác không thể bằng làm thuê cho mình được, không thể bán rẻ thời gian quý báu của mình để thực hiện ước mơ của người khác, vì vậy mà làm việc tự do trở thành một làn sóng, trào lưu mới.
Gần đây, tôi nghe được câu chuyện kể về con gái của bạn học cũ, cảm thấy rất bùi ngùi. Con gái bạn tôi tên là Lan, sau khi tốt nghiệp một trường đại học danh giá, Lan tìm được một công việc với mức lương khá cao khoảng 10 triệu 1 tháng.
Sau này Lan yêu Nam, một chàng trai thích ăn uống ẩm thực, biết nấu ăn và pha chế. Nam tốt nghiệp đi làm nhưng nhiều lần nhảy việc. Một lần sau khi xin nghỉ việc, Nam xách ba lô đi du lịch, phát hiện một quán lẩu khá ngon. Sau đó, Nam thường dẫn bạn bè tới ăn, sau vài lần, Nam quyết định tìm hiểu và nghiên cứu là một loại nước dùng cho nồi lẩu khá hấp dẫn.
Lan và Nam đều nhận thấy tiềm năng kinh doanh từ món nước dùng đặc biệt này nên quyết định bỏ vốn mở quán lẩu phu thê ở thành phố. Quán của họ không quá to, chỉ kê được 8 bàn lẩu nhỏ. Mới kinh doanh nên nguồn vốn hạn hẹp, nhân lực chủ yếu là Lan, Nam và mẹ chồng Lan (lúc đó Lan và Nam đã kết hôn).
Nam phụ trách chế biến nấu lẩu, Lan phụ trách gọi món, bưng bê và thu ngân, mẹ chồng phụ trách rửa rau, rửa bát và công tác vệ sinh. Hai vợ chồng hôm nào cũng lái xe đi chợ từ sáng sớm tinh mơ để chọn mua thực phẩm tươi ngon nhất. Sau một năm, lợi nhuận sau khi trừ mọi chi phí của hai vợ chồng vào khoảng 250 triệu.
Thoạt nhìn, thì đây quả là một khoản thu nhập không tồi, nhưng nếu tính cụ thể, bạn sẽ phát hiện thu nhập theo giờ của họ khá thấp.
Thu nhập theo giờ là một nhân tố đánh giá tương đối khách quan mức thu nhập của một công việc. Tự mở quán kinh doanh, không phải đóng bảo hiểm, công đoàn…Mẹ chồng Lan cũng đã nghỉ hưu, nếu tính theo lương thuê nhân công, mỗi năm sẽ phải trả khoảng 50 triệu tiền lương.
Giả sử thu nhập của hai vợ chồng là 250 triệu, thì thu nhập của mỗi người trung bình sẽ là 100 triệu/năm. Thời gian làm việc bắt đầu từ 10h sáng tới 11 giờ đêm, mỗi năm nghỉ lễ, nghỉ phép khoảng 25 ngày, vậy thời gian làm việc cả năm của một người sẽ là 12*340=4080, thu nhập theo giờ sẽ là: 100 triệu/4080=25 nghìn/giờ.
Chúng ta cùng nhau so sánh một chút, lương của Lan 10 triệu 1 tháng, tuần nghỉ 1 ngày, thời gian làm việc 8 tiếng/ ngày, thời gian làm việc 1 năm là 8*305=2440. Lương 10 triệu, trừ 10,5% tiền bảo hiểm, 2% phí công đoàn, 10% thuế thu nhập, thu nhập 1 tháng sẽ là 10 triệu – (10 triệu*(10,5%+2%+10%)=7triệu 750 nghìn, thu nhập 1 năm là 7triệu 750 nghìn*12=93 triệu. Tiền lương mỗi giờ của Lan sẽ là 93 triệu/2440=38 nghìn (ngoài ra còn chưa tính các khoản trợ cấp và thưởng doanh thu, thưởng tết mà Lan sẽ được hưởng khi làm việc ở công ty).
Chắc hẳn nhiều người sẽ giật mình sau khi nhận được kết quả tính cụ thể.
Chúng ta thường nghĩ rằng thu nhập thấp, tăng ca khổ, sếp khắt khe, nhưng thu nhập theo đơn vị thời gian của chúng ta lại cao gần gấp đôi so với những người làm việc tự do khác.
Lẽ nào, kinh doanh tự do lại thực sự ít tiền đến vậy? Có người cho rằng do họ mới đang ở giai đoạn đầu của sự nghiệp nên thu nhập thấp, sau này sẽ khấm khá hơn, thu nhập sẽ gấp bội. Thế nhưng nghề nghiệp tự do trong tương lai lại biến hóa khôn lường, có thể hốt bạc tỷ, thu nhập khủng, cũng có thể bị đào thải trong sự cạnh tranh khốc liệt của thị trường.
>> Khởi nghiệp từ con số 0, không Tiền làm thế nào kinh doanh
Kinh doanh tự do luôn phải vất vả và phấn đấu nhiều hơn người khác mới có được chỗ đứng, mới không bị đào thảo ra khỏi xã hội. Những buổi du lịch nói đi là đi, những ngày tháng nhàn nhã ấm áp có lẽ sẽ khó lòng có được hơn là những lúc còn đi làm thuê cho người khác.
2, Vậy còn những người kinh doanh tự do thu nhập hàng tỷ đồng mỗi năm thì sao? Họ kiếm tiền như thế nào? Dưới đây là một vài tổng kết của tôi:
Thứ nhất, kinh doanh tự do cần phải đầu tư: vốn, công nghệ kỹ thuật và nguồn tài nguyên
Đầu tiên là đầu tư về vốn, dù là vay lãi ngân hàng hay vay của bạn bè người thân thì đều phải trả lãi đúng hạn theo định kỳ.
Theo thông tin mới nhất mà tôi biết được, vợ chồng Lan mới sang nhượng quán cũ thuê hơn 100 m2 mặt bằng trong khu trung tâm thành phố để mở rộng quy mô kinh doanh, ngoài ra còn thuê thêm cả 6 người làm, nguyên tiền mặt bằng mỗi tháng mất hơn chục triệu, bình quân thu nhập mỗi ngày khoảng 3, 4 triệu, đủ tiền thuê nhà nhưng lại thâm hụt không đủ tiền trả lương cho nhân viên, chi phí điện nước…
Áp lực của cả hai vợ chồng đều rất lớn khi mỗi ngày thức dậy phải nghĩ tới một loạt các vấn đề về chi phí: tiền thuê nhà, tiền lương, tiền lấy hàng…
Tiếp theo, phải có kỹ năng kiếm tiền chuyên nghiệp, rất nhiều người kinh doanh, làm việc tự do là nhờ vào kỹ thuật và khả năng chuyên nghiệp của mình. Tiền đề là bạn phải có hoặc nắm được những kỹ năng hay năng lực trọng tâm nào đó, trên cở sở phải tự giác cao độ, ngoài ra cần thêm một chút mối quan hệ, nguồn tài nguyên…Đây là những nhân tố đầu tư đầu kỳ để có được sự tự do sau này.
Thứ hai, muốn đội vương miện phải gánh được sức nặng của nó, những người làm việc tự do cần phải nỗ lực và phấn đấu nhiều hơn nữa
Bố tôi chính là người từ bỏ công chức để kinh doanh tự do, thuở ban đầu lãi lỗ đủ cả, thu nhập không ổn định. Bị người cùng ngành thúc ép, quan chức địa phương xin tiền, bản thân bố tôi lại chưa quen nên phải đi không biết bao nhiêu là đường vòng, học phí nộp cho trường đời cũng không ít, luôn phải giữ mối quan hệ tốt đẹp với nhiều bên, mỗi bước đi đều khó khăn gian khổ vô cùng, chật vật hơn việc đi làm thuê cho người khác gấp trăm lần.
Gia đình tự kinh doanh, cả năm không có ngày nghỉ, mẹ tôi tuy có công ăn việc làm ổn định, nhưng hễ tan ca là lại phụ giúp bố, ngay cả ngày nghỉ của tôi cũng phải dành cả cho công việc của bố. Ăn uống thất thường, từ ngày bố tôi kinh doanh tự do, đến bữa cơm còn không đủ cả nhà chứ chưa nói gì đến việc gia đình đi du lịch hưởng thụ cuộc sống.
Dù sau này, thuê người làm nhưng vẫn phải ngày ngày giám sát họ, xử lý công việc phát sinh bất ngờ. Cũng chính vì lẽ đó mà cả bố và mẹ tôi đều bị bệnh dạ dày.
Nhiều khi, tự do mà chúng ta hướng tới đều phải trả giá xứng đáng cả.
Thứ 3, đối mặt với xác xuất đào thải cao, không được buông lỏng bất cứ một phút giây nào
Sau khi, công việc kinh doanh tự do của bố đi vào quỹ đạo, rất nhiều người đã phải rơi nước mắt. Gần nhà tôi có rất nhiều người kinh doanh cùng nghề với bố, người bán thì nhiều mà người mua người sử dụng lại có hạn, ai cũng muốn có nhiều khách hơn nên một loạt các trận chiến cạnh tranh, phá hoại, đấu đá giá lần lượt xuất hiện.
Do bố tôi kinh doanh linh hoạt, giao tiếp rộng, đối với khách hàng chân thành, giữ chứ tín, ngay cả việc nộp thuế cũng là người rất tích cực, nên mới có thể tồn tại đến cùng sau một loạt các đấu trận cạnh tranh. May mà hiện giờ những người còn lại đang cạnh tranh rất công bằng với nhau.
Kinh doanh tự do, làm việc tự do không phải là kiểu một vài người trẻ mới tốt nghiệp, khua chân múa tay chém gió vài câu là nhận được đầu tư, nhận được dự án, chỉ cần cầm bút ký tên mà là cả một quá trình tích lũy kinh nghiệm trong suốt thời gian dài, gánh chịu nhiều áp lực và thách thức lớn về tinh thần, trả giá bằng cả máu và nước mắt mà cuối cùng chưa chắc đã thành công.
Không ai trên đời này có thể thành công một cách tùy tiện được cả, trên con đường kinh doanh tự do ấy, người ta chỉ thấy những tấm gương thành công điển hình mà lại không thấy những ví dụ thất bại thảm hại.
Chúng ta chỉ nhìn thấy vinh quang và tự do của họ mà lại không thấy những khó khăn gian khổ phía sau đó. Và dù có thành công nhưng vẫn luôn phải phấn đấu cạnh tranh không ngừng nghỉ mới có thể phát triển và tiến bộ bền vững.
Kinh doanh tự do ban đầu có lẽ chỉ để thỏa mãn ước mơ nhưng sau đó là để nuôi sống bản thân, gia đình và mưu cầu sự nghiệp.
Nếu bạn thực sự muốn trở thành một người kinh doanh tự do, hãy chuẩn bị trước tinh thần gian khổ, tự giác, nghiêm khắc và lý tính hơn bao giờ hết, bởi một khi đã làm thì không thể từ bỏ một cách tùy tiện được.