Nhượng quyền thương mại là hoạt động thương mại, theo đó bên nhượng quyền cho phép và yêu cầu bên nhận quyền tự mình tiến hành việc mua bán hàng hoá, cung ứng dịch vụ theo các điều kiện sau đây: … Bên nhượng quyền có quyền kiểm soát và trợ giúp cho bên nhận quyền trong việc điều hành công việc kinh doanh.
Và hình thức này đang trở nên rất phổ biến tại Việt Nam với sự gia nhập của hàng loạt những thương hiệu lớn đến từ nhiều quốc gia trên thế giới.
Hiện nay các lĩnh vực doanh nghiệp nước ngoài nhượng quyền nhiều nhất là ăn uống, khách sạn, tiêu dùng, bán lẻ. Doanh nghiệp nhượng quyền thương mại mạnh nhất ở Việt Nam thời gian qua là MC Donald’s, thương hiệu này đến thị trường Việt Nam vào giữa năm 2013 và chính thức 2014 đã triển khai nhượng quyền. Với tham vọng lớn về thị trường Việt Nam có tiềm năng như Trung Quốc nên MC Donald’s đã đưa ra chỉ tiêu trong 2 năm từ 2014-2016 sẽ phát triển 100 chi nhánh tại Việt Nam. Nhưng sau 4 năm MC Donald’s đánh giá lại thị trường Việt Nam thì kế hoạch này phải đến năm 2024 mới thực hiện được.
Bên cạnh MC Donald’s, các thương hiệu nổi tiếng thế giới từ đồ ăn nhanh, khách sạn, nhà hàng cho đến mỹ phẩm, quần áo cũng đã và đang nhanh chóng bước vào thị trường Việt Nam và ngày càng mở rộng quy mô như Baskin Robbins, Haagen-Dazs (đến từ Hoa Kỳ), Pizza Hut, Kentucky Fried Chicken, Pepper Lunch, Burger King (Singapore), Lotteria, Tous Les Jours, BBQ Chicken (Hàn Quốc), Swensen’s (Malaysia), Oasis, Karren Millen, Warehouse, Topshop, Coast London (Anh), Bulgari, Moschino, Rossi (Italy)…
Các chuyên gia cho rằng, hiện nay việc nhượng quyền của đối tác nước ngoài cho các doanh nghiệp Việt Nam chủ yếu dừng lại ở mô hình nhượng quyền cấp 1 (nhượng quyền độc quyền) hay còn gọi là phát triển hệ thống chuỗi. Khi kinh doanh bằng hình thức này thì các bên đã gắn kết với nhau thông qua nhiều giao dịch ràng buộc lẫn nhau như cung ứng nguyên vật liệu đầu vào, tỷ lệ phân chia lợi nhuận…
Tuy nhiên, yếu tố gánh nặng lớn nhất đối với bên nhận nhượng quyền (thông thường hay diễn ra trong các ngành hàng F&B – cung cấp, bán lẻ ăn uống) là việc thoả thuận để thuê mặt bằng với thời hạn lâu dài đối với bên thứ ba. Đây cũng là một điều khó khi để có thể kiểm soát được chi phí một cách tốt nhất.
Các chuyên gia tư vấn cũng cho rằng 50% thành công của hoạt động nhượng quyền thương hiệu là dựa vào vị trí đắc địa. Ngoài ra, các doanh nghiệp Việt Nam còn rất thiếu kinh nghiệm trong việc này, họ đang cần rất nhiều thời gian để có thể làm quen và xây dựng những chiến lược, kế hoạch kinh doanh phù hợp.