Bên trong sự vật đều tồn tại nhân tố khẳng định và nhân tố phủ định. Nhân tố khẳng định là nhân tố duy trì sự tồn tại của sự vật hiện đang tồn tại. Nhân tố phủ định là nhân tố thúc đẩy sự vật hiện đang tồn tại diệt vong.
Trình bày Ví dụ cụ thể về Phủ định biện chứng và Siêu hình trong thực tế cuộc sống
Thực chất của phủ định biện chứng là “biểu dương nhân tố tích cực, loại bỏ nhân tố tiêu cực”. Tức là cái mới vừa phê phán vừa kế thừa cái cũ. Vừa khắc phục những yếu tố tiêu cực và vừa giữ lại những yếu tố tích cực của chúng. Vì vậy, không có sự phủ định hoàn toàn bất cứ điều gì, cũng không có sự khẳng định hoàn toàn.
Nhưng theo quan điểm siêu hình thì lại là phủ định hoàn toàn. Tức là không có khẳng định trong phủ định. Nên nó là “phủ định trừu tượng”. Ngược lại với nó là “phủ định cụ thể”, tức là phủ định từng phần.
Ví dụ về phủ định biện chứng như: cái cây sinh trưởng từ mầm cây. Gà con được sinh ra từ gà mẹ…
Ví dụ về phủ định siêu hình như: bão gió lớn làm đổ cây, sập nhà. Gạo đem cán thành mì để ăn…
Quan điểm phủ định biện chứng là quan điểm khoa học về phủ định. Quan điểm phủ định siêu hình là quan điểm phi khoa học về phủ định. Hai quan điểm về cơ bản đối lập nhau và sự khác biệt của chúng chủ yếu thể hiện ở các mặt sau:
Trình bày Ví dụ cụ thể về Phủ định biện chứng và Siêu hình trong thực tế cuộc sống
Quan điểm phủ định biện chứng cho rằng phủ định của sự vật là sự tự phủ định của bản thân sự vật. Tức là tự mình phủ nhận mình và tự mình phát triển mình. Vì nguyên nhân sâu xa của sự phủ nhận là mâu thuẫn bên trong của sự vật. Nên khi sinh ra mọi vật đều đã hình thành những yếu tố tự phủ nhận mình. Sự vật tự phủ định mình thông qua sự vận động của mâu thuẫn bên trong. Từ đó đạt được sự tự phát triển.
Quan điểm phủ định siêu hình cho rằng phủ định là kết quả của ngoại lực. Do bên ngoài áp đặt và là sự phủ định của bản thân sự vật phủ định.
Quan điểm phủ định biện chứng cho rằng khẳng định và phủ định là biện chứng thống nhất. Hai mặt đối lập nhau, loại trừ lẫn nhau, phụ thuộc lẫn nhau và thâm nhập lẫn nhau. Phủ định không phải là phủ định thuần túy. Mà là trong phủ định bao gồm cả khẳng định. Một sự vật khi phủ định bản thân không phải là sự vật khác, sẽ khẳng định bản thân mình là sự vật đó từ mặt tiêu cực.
Khẳng định cũng không phải là khẳng định thuần túy. Trong khẳng có bao gồm cả phủ định. Trong lý giải khẳng định sự vật đang tồn tại bao gồm cả lý giải phủ định sự vật đang tồn tại. Tức là sự lý giải về sự diệt vong tất nhiên của sự vật đang tồn tại.
>> Ví dụ trong Triết học về Nhận Thức Cảm Tính và nhận thức Lý Tính
Trình bày Ví dụ cụ thể về Phủ định biện chứng và Siêu hình trong thực tế cuộc sống
Quan điểm phủ định siêu hình không nhìn thấy sự thống nhất giữa khẳng định và phủ định. Quan điểm phủ định siêu hình cho rằng, những chỗ nào có phủ định thì sẽ không có khẳng định. Phủ định là phủ định tuyệt đối, là phủ định tất cả. Tất cả những nơi có khẳng định sẽ không có phủ định. Khẳng định là khẳng định tuyệt đối, là khẳng định tất cả.
Quan điểm phủ định biện chứng cho rằng, phủ định là mắt xích của sự phát triển. Là sự chuyển biến của sự vật cũ sang sự vật mới. Là sự nhảy vọt từ vật chất cũ sang vật chất mới. Là phương thức cơ bản để sản sinh ra sự vật mới và thúc đẩy sự diệt vong của sự vật cũ. Phủ định là sự liên hệ giữa sự vật mới và sự vật cũ. Sự vật mới sinh trưởng trong bụng của sự vật cũ. Phản ánh mối liên hệ lịch sử giữa cái cũ và cái mới
Quan điểm phủ định siêu hình hoặc là không nhìn thấy sự khác biệt thực chất giữa cái mới và cái cũ. Không thừa nhận rằng phủ định là sự ra đời của cái mới và sự diệt vong của cái cũ. Hoặc là không thấy được mối liên hệ lịch sử giữa cái mới và cái cũ. Và hiểu phủ định là phủ nhận tất cả, xóa bỏ toàn bộ đói với sự vật cũ.
Trình bày Ví dụ cụ thể về Phủ định biện chứng và Siêu hình trong thực tế cuộc sống
Quan điểm phủ định biện chứng cho rằng thực chất của phủ định là biểu dương nhân tố tích cực, loại bỏ nhân tố tiêu cực. Là vừa khắc phục vừa giữ lại sự vật cũ. Khắc phục là loại bỏ những cái lạc hậu, tiêu cực trong cái cũ. Là sự phủ định cơ bản đối với vật chất cũ. Đồng thời vạch ra ranh giới xác định giữa sự vật mới và sự vật cũ. Giữ lại là sự kế thừa những cái hay, cái hợp lý của sự vật cũ. Là mối liên hệ tất nhiên tồn tại giữa sự vật mới và sự vật cũ.
Quan điểm phủ định siêu hình hoặc là chủ trương kế thừa mọi thứ. Tiếp thu mọi thứ và phản đối cách mạng và đổi mới. Hoặc là chủ trương loại bỏ mọi thứ, làm lại từ đầu, tạo ra cái gọi là sự vật mới trên đống đổ nát của hư vô. Và hậu quả của nó chỉ có thể dẫn đến sự suy tàn của sự vật.
Tóm lại phủ định biện chứng là sự phủ định của bản thân sự vật. Là quá trình liên kết là quá trình phát triển. Còn phủ định siêu hình là phủ định bên ngoài. Hoặc là khẳng định tất cả hoặc là phủ định tất cả. Trong cuộc sống đời thực, chúng ta nên kiên trì với quan điểm phủ định biện chứng và phản đối quan điểm phủ định siêu hình.