Phương pháp tư duy giải quyết vấn đề và những ví dụ (người thông minh giải quyết và tư duy thế nào)

Chủ đề này Lương sẽ bàn nhiều hơn đến các Phương pháp tư duy phân tích trong giải quyết vấn đề. Đi kèm các ví dụ để bạn dễ nắm bắt.

gần đây Lương đang tập một thói quen tư duy mới,  thói quen trộm “tư duy” từ các thiên tài, nếu bạn gặp được chuyên gia và bậc thầy là điều may mắn nhất trong cuộc đời .

Người ta kể rằng Joseph Schumpeter (nhà kinh tế chính trị người Mỹ gốc Áo) đã từng chỉ trích Newton trong lớp, buộc tội thiên tài vật lý rởm này chỉ quan tâm đến lối suy nghĩ khép kín và không tiết lộ phương pháp tư duy và lý luận của mình để lại cho thế hệ mai sau! Lời buộc tội này có vẻ cũng hợp lý. Nhưng những thành tựu to lớn của Newton trong vật lý đến từ hai năm ông thoát khỏi bệnh dịch; sau đó, không có phát hiện nào lớn – mặc dù đó là một tia chớp, nhưng “tia chớp” này không phải là một vấn đề tầm thường.

Đối với cách nghĩ của Einstein người ta thường nghe nói: tiếc là tài năng cao siêu vượt xa thế giới, muốn học cũng không được.

Một số bạn bè nghĩ rằng vì Einstein có thể tìm ra lý thuyết tương đối mà không cần dữ liệu nên họ cũng có thể suy luận theo cách tương tự. Nhưng Einstein làm thế nào tìm ra được, có liên quan gì đến chúng? Đừng tự cao tự đại, cho mình là nhất.

Cách suy nghĩ của Einstein có thể là một khối tinh thần cho những người tự phụ. Tôi không chỉ không dám so sánh với Newton hay Einstein, mà thậm chí tôi còn không phải là một nửa thiên tài.

Nhưng chính vì lẽ đó mà tôi có thể viết ra một cách suy nghĩ thực tế một chút.Cách suy nghĩ của tôi là học mà có được. Cách suy nghĩ mà một người bình thường có thể học được thì những người bình thường khác cũng có thể học được. Cách suy nghĩ của thiên tài là quyền bằng sáng chế của thiên tài và không liên quan gì đến chúng ta.

Khi tôi còn học đại học, thói quen không bao giờ vắng mặt của tôi là học theo cách nghĩ của giáo viên. Tôi đã vượt qua tất cả các kỳ thi bắt buộc và tôi được chuyển sang làm kiểm toán viên.

Một lần, Jack Hershurafa (một giáo sư kinh tế học xuất sắc và giáo sư danh dự tại Đại học California, Los Angeles, và là giáo viên của Trương Ngũ Thường) hỏi tôi sau giờ học: Bạn đã nghe tôi giảng 6 kỳ học, lẽ nào bạn vẫn chưa học hết sao?”. Tôi trả lời “ Những bài giảng về kinh tế học của thầy em đã học được từ khi thầy đang viết giáo án, những gì em nghe được không liên quan gì đến kinh tế học – cái em muốn học là cách suy nghĩ của thầy.”

Tôi đã tập thói quen trộm “tư duy” này nhiều năm, gặp được chuyên gia và bậc thầy là điều may mắn nhất trong cuộc đời tôi.

Trong số những người cố vấn này, có khá nhiều người có thể được coi là thiên tài hoặc bán thiên tài. Tôi đã cẩn thận quan sát cách suy nghĩ của họ, và chọn ra những cách mà ngay cả một người không phải thiên tài cũng có thể học được, điều này đã trở nên rất thực tế theo thời gian.

Nhưng vì có nhiều người bị tôi trộm “tư duy” nên tôi đã kết hợp các phương pháp của họ và sử dụng cho mục đích riêng của mình. Mặc dù hầu hết những người này đều là nhà kinh tế học, nhưng suy nghĩ và lý luận của thế giới đều đi đến cùng một mục tiêu, và sự phân chia mạnh mẽ của cổng thông tin là làm cho bản thân trở nên bình thường.

Dưới đây là tóm tắt những gì tôi có thể coi là một cách suy nghĩ thực tế cho những người bình thường, phân tích như sau:

> (Ví dụ) và Kỹ năng giải quyết vấn đề sử dụng các mô hình tư duy có phương pháp khoa học

Thứ nhất, Ai là ai không quan trọng

Nếu khi bạn đang phân tích hoặc tranh luận với người khác, họ thường nhấn mạnh một điểm nào đó hoặc thấy đó là của mình hoặc đặt “cái tôi” lên trên vấn đề thì bạn có thể chắc chắn rằng họ đang ám chỉ.

Suy nghĩ không bao giờ bị lung lay bởi những khuôn mẫu.

Bản chất con người là thích “soi mói” hay “lập công”, nhưng trong quá trình suy nghĩ, quan điểm “cái tôi” không nên có một vị trí đặc biệt. “Công lao” nên được nhắc đến sau khi có câu trả lời. Trong lý luận, bạn cần cân nhắc một cách khách quan các quan điểm khác nhau.

Một số người cho rằng Milton Friedman (người đoạt giải Nobel kinh tế, nổi tiếng với chủ trương kinh tế thị trường tự do) kiêu ngạo và khoa trương để bảo vệ quan điểm của mình, điều đó là sai.

Friedman suy nghĩ nhanh như chớp, nhưng anh ta nhanh chóng thừa nhận sai lầm của mình!

Bởi vì anh ấy thừa nhận sai lầm của mình quá nhanh, nên trong ấn tượng của người khác anh ấy luôn luôn không thừa nhận sai lầm. Trong số những bậc thầy mà tôi biết, không ai trong số họ đặt nặng “cái tôi” khi lý luận. “Công lao” sau đó lại là một vấn đề khác.

Tương tự như vậy, không có cái gọi là quyền lực hay một bậc thầy trong giới học thuật – đó chỉ là những gì mà những người ngưỡng mộ gọi họ; đừng để bị uy hiếp bởi danh tiếng. Bất kỳ chuyên gia nào cũng có thể sai, vì vậy quan điểm hoặc lý thuyết của họ chỉ có thể được chúng ta xem xét và đo lường, không thể tin cậy được.

Tất nhiên, những suy luận của các chuyên gia có chiều sâu hơn và đáng để chúng ta đặc biệt quan tâm.

Chúng ta nên hiểu chi tiết hơn về ý kiến của chuyên gia và đo lường nó một cách cẩn thận. Nhưng chúng ta không thể cho rằng trở thành một chuyên gia là đúng.

Sự khác biệt giữa chuyên gia và người thường  chủ yếu là bởi chuyên gia sâu sắc và vĩ mô còn người thường thì không bằng.

Tôi luôn ngưỡng mộ Adam Smith (cha đẻ của kinh tế học hiện đại), John Mill (triết gia, nhà tâm lý học và kinh tế học nổi tiếng người Anh) và Alfred Marshall (nhà kinh tế học nổi tiếng nhất nước Anh hiện đại, người sáng lập trường phái tân cổ điển),…

Nhưng khi tôi nghiên cứu lý thuyết về nông dân tá điền, tôi đối xử bình đẳng với lý thuyết của họ, không lấy tên họ làm trọng tâm, nếu không có lý thuyết này tôi sẽ không thể bác bỏ lý thuyết của họ.

 

Thứ hai, Vấn đề đạt được, hời hợt hay quan trọng

Có thể có những câu trả lời khác nhau.

Đặt một câu hỏi hay thì câu trả lời dường như đã có một nửa. Trong bài “phương pháp đọc”, tôi đã mô tả mục đích chính của việc đặt câu hỏi khi tôi đang học. Có một số điều cần thêm vào việc đặt câu hỏi như một hướng dẫn để suy nghĩ.

Đầu tiên, vấn đề cần phải được đặt đúng trọng tâm.

Đây là sở trường của Friedman. Bạn hỏi anh ấy một câu hỏi và anh ấy thích trả lời như thế này: “Hãy để tôi thay đổi câu hỏi của bạn.” Một khi anh ấy thay đổi nó, nó sẽ đi thẳng vào vấn đề của câu hỏi của bạn, rất rõ ràng.

Cách mà những người bình thường chúng ta bắt chước là cố gắng đặt một câu hỏi dưới nhiều hình thức để đạt được điểm mấu chốt.

Ví dụ, khi Friedman giải thích lý thuyết tiền tệ của một học giả người Pháp, tôi hỏi: “Liệu thông điệp của ông ấy có trở nên nhàm chán nếu mọi thứ không thay đổi theo thời gian?”

Friedman trả lời: “Bạn đang hỏi, thời gian nhiều hơn có nghĩa là giá trị biên của thời gian ít hơn?”

Sự thay đổi này dẫn trực tiếp đến quy luật “độ thỏa dụng cận biên giảm dần” trong kinh tế học. Anh ta không cần trả lời tôi, câu trả lời đã xuất hiện rồi!

Thứ hai, câu hỏi nên được hỏi một cách hời hợt.

Đây là chuyên môn của Alchin (Amen Albert Alchin, người sáng lập kinh tế học tài sản hiện đại và là giáo sư danh dự về kinh tế học tại UCLA). Nói về lý thuyết tiền tệ, ông đặt câu hỏi: “Tiền là gì? Tại sao thị trường không sử dụng khoai tây làm tiền?”.

Khi khó khăn của việc đo lường mức độ hữu ích đang là một cuộc tranh luận sôi nổi trong kinh tế học, Alchin hỏi: “Tiện ích là gì? Đo lường là gì? Chúng ta sử dụng tiêu chí nào để xác định xem một thứ có được đo lường hay không?” Đây là cách một đứa trẻ hỏi.

Sau đó, Alchin đã tìm ra câu trả lời nổi tiếng thế giới. Đo lường không có gì khác hơn là một cách tùy ý thêm các số làm tiêu chí để đo lường và chức năng không gì khác hơn là một cái tên tùy ý phát triển các số này.

Giả sử rằng mọi người đều muốn tăng con số này thì nó sẽ trở thành một nguyên tắc chức năng. Phương pháp tùy ý này rất hữu ích nếu nó thành công trong việc giải thích hành vi của con người còn bản thân nó không liên quan gì đến phúc lợi xã hội!

Lý thuyết của riêng tôi về nông dân tá điền bắt nguồn từ một vài câu hỏi hời hợt.

Lý thuyết truyền thống cho rằng vì một phần ruộng đất được chia cho địa chủ, sau đó địa chủ thu địa tô theo phương thức phân chia tài khoản, giống như chính phủ đánh thuế, điều này sẽ làm giảm sức lao động của nông dân, từ đó làm giảm sản lượng.

Tôi hỏi: Nếu sản xuất đã giảm sút như vậy, giá trị cho thuê cũng giảm, vậy tại sao địa chủ không chọn phương thức thu tiền thuê không hạch toán khác?”

Tôi hỏi lại: “Nếu tôi là địa chủ, tôi sẽ làm gì? Nếu tôi là nông dân, tôi sẽ làm gì?”

Thứ ba, xác định tầm quan trọng của vấn đề.

Trong số những bậc thầy mà tôi biết, theo thói quen, người ta thường đo lường mức độ quan trọng của một vấn đề, và Hershurafa thích đặt thước đo đó trước khi cân nhắc.

Một sinh viên hỏi anh ta một câu hỏi, anh ta có thể trả lời: “Nó không quan trọng.” Sau đó anh ta ngừng suy nghĩ về nó. Nghĩ rằng đó là một câu hỏi quan trọng, anh ấy đứng dậy khỏi chỗ ngồi của mình! Không khó để đánh giá mức độ quan trọng của vấn đề. Bạn phải hỏi: “Nếu câu hỏi này được trả lời, chúng ta sẽ biết những gì?” Nếu những gì đã biết không tương quan với những kiến thức khác, hoặc nếu những gì đã biết không thay đổi những gì đã biết, thì câu hỏi là không có trọng lượng.

Có rất nhiều câu hỏi không chỉ không quan trọng, mà còn ngu ngốc. Một câu hỏi ngu ngốc là gì? Nếu chỉ có một câu trả lời cho một câu hỏi và không có khả năng nào khác, thì đó là một câu hỏi ngu ngốc.

Lấy một ví dụ minh họa. Kinh tế học dựa trên giả định rằng “các cá nhân phấn đấu vì lợi nhuận”; điều này ngụ ý rằng sản xuất cá nhân giảm chi phí sản xuất càng nhiều càng tốt. Một học giả đã làm ầm ĩ lên và hỏi rằng liệu chi phí sản xuất của các cá nhân có quá cao không? Nhưng dựa trên giả định của chính tác giả, “quá cao” là không thể.

Friedman bình luận: “Câu hỏi ngu ngốc, câu trả lời ngu ngốc là điều dễ hiểu.”

Thứ ba, Đừng bỏ qua linh cảm

Logic là đặc tả của lý luận; nhưng nếu logic là bước đầu tiên, thì tư duy sẽ bị dập tắt.

Suy luận mà không theo logic thì đương nhiên đầy mâu thuẫn không biết gọi là gì, nhưng phương pháp tư duy không suy nghĩ không có logic thì thường làm mờ đi linh cảm, để rồi không nghĩ ra được điều gì.

Logic – đặc biệt là logic toán học – là một nghiên cứu sâu sắc, nhưng nếu logic được định kiến trước, nó sẽ tự đánh mất mình.

Khi tôi đang học, tôi đã đọc những bức thư của Einstein tranh luận với Popper (nhà lý thuyết hàn lâm, nhà triết học), một bậc thầy về logic. Họ đang tranh cãi về các vấn đề của phương pháp luận khoa học.

Trong cuộc tranh luận này, tôi nghĩ Popper có ưu thế hơn, nhưng đối với những đóng góp khoa học của mình, anh ấy đã được giấu tên.

Logic là tính đúng đắn của lý luận hỗ trợ cho việc lập luận, nhưng không phải là nguồn gốc của suy nghĩ hay cái nhìn sâu sắc.

Phương pháp luận khoa học được sử dụng để xác nhận sự tồn tại của các lý thuyết, nhưng bản thân nó vô ích cho việc giải thích các hiện tượng. Những người khăng khăng cho rằng những ý tưởng không được suy ra bằng phương pháp chính xác là xấu xa và không thể được khoa học chấp nhận, mà chỉ là sự tự an ủi của một số người khó có đóng góp lớn.

Tôi đã gặp rất nhiều người như vậy.

Họ đều thực tế và tư duy nhanh — tất cả những gì còn thiếu là trí tưởng tượng.

Đó là cách suy nghĩ hiệu quả nhất để bắt đầu bằng linh cảm và xem xét kỹ lưỡng nó bằng trí tưởng tượng. Không quan trọng lý thuyết hoặc cái nhìn sâu sắc được hình thành như thế nào, miễn là lý thuyết hoặc cái nhìn sâu sắc kết quả là một đặc tả logic và phương pháp luận.

Những người chủ trương tranh chấp “phương pháp suy diễn” hoặc “phương pháp quy nạp” không nên được lắng nghe. Quả táo rơi trúng đầu Newton (hay Newton nằm mơ lúc nửa đêm), thuyết hấp dẫn đã thành hiện thực. Còn ai dám quan tâm đến cách suy nghĩ của mình có đúng không?

Có một số học giả lỗi lạc mà khả năng suy luận logic của họ thực sự tầm thường; những đóng góp khoa học quan trọng của họ đã bị các thế hệ sau sửa đổi.

Nhà kinh tế học người Anh thời kỳ đầu Malthus (Thomas Robert Malthus, linh mục, nhà nhân khẩu học, nhà kinh tế chính trị người Anh), khả năng suy luận không bằng một sinh viên đại học trung bình! Hayek (Friedrich August von Hayek) và Schultz (Theodore Schultz, nhà kinh tế học nổi tiếng người Mỹ và là thành viên của Trường Kinh tế Chicago) từng đoạt giải Nobel thời hiện đại, lý luận không cao siêu.

Điều này cho thấy rằng ý tưởng là thứ nhất và logic là thứ hai.

Một khi bạn có một chút linh cảm sáng tạo, đừng bỏ cuộc vì không có sự hỗ trợ hợp lý. Trong số các học giả mà tôi biết, người tận dụng tốt linh cảm là Coase (nhà kinh tế học đạt giải Nobel, người khởi xướng kinh tế học thể chế mới, giáo sư tại Đại học Chicago, và là một trong những đại diện của Trường Kinh tế Chicago).

Bất cứ khi nào tôi đưa ra thêm bất kỳ nhận xét kỳ lạ nào, anh ấy đều phản hồi ngay lập tức: “Có vẻ như đúng” hoặc “Có vẻ như là không đúng.” Bắt đầu với một câu trả lời giả định, và sau đó từ từ phân tích lại linh cảm.

Có lần, trong một cuộc họp, có người đề nghị rằng giá bán nông sản của các đại điền chủ sẽ là giá thị trường của bản quyền sáng chế, sẽ gây lãng phí cho xã hội do không có thị trường cạnh tranh, tôi buột miệng: Làm gì có chuyện đó? Nếu tất cả đất có thể trồng lúa mì trên thế giới thuộc về tôi, tôi phải thuê đất riêng cho những nông dân khác nhau để canh tác; sau khi thu hoạch lúa mì, những người nông dân sẽ tranh nhau bán trên thị trường, vì vậy giá lúa mì là giá thị trường cạnh tranh. ”

Coase nói với tôi ngay lập tức, “Có vẻ như anh đúng.” Ba ngày sau, khi tôi gặp lại Coase, ông ấy nói, “Có vẻ như anh đúng.” Tôi hỏi ông ấy điều gì là tôi đúng? Ông ta nói “giá thị trường của lúa mì”.

Vài tháng sau, trong một cuộc nói chuyện nhỏ, Coase nhắc lại: “Tôi nghĩ rằng bạn đã đúng về giá lúa mì.”

Vào năm 1974 (một năm trước khi ông ấy qua đời), tôi có vinh dự được ở bên ông ấy vài tháng và có thể cảm nhận được những điềm báo của ông ấy từ lúc nào không hay.

Russell đã có một phương châm: “Dù linh cảm có vô lý đến đâu, vẫn tốt hơn là không có ý kiến ​​gì cả.” Ông cũng nhấn mạnh: “Nếu bạn không có ý kiến, bạn không thể thắng bất kỳ cuộc tranh luận nào”.

Linh cảm là một phần của mọi khám phá quan trọng — không có thông số kỹ thuật nào từ đó và đôi khi không rõ nó là gì.

Theo suy nghĩ, linh cảm là sự khởi đầu của một con đường — nó có thể đi được bao xa và sẽ đi đến đâu, rất khó để biết trước — nhưng không có một chút thì không được.

Khi đi theo con đường này, logic sẽ vẽ một đường thẳng trên đường, tách biệt điều khả thi và điều không khả thi. Sau bước đầu tiên, bước thứ hai có thể rõ ràng hơn. Đặc điểm của linh cảm tốt là đường đi được càng lúc càng xa, càng lúc càng rõ, cuối cùng là nhìn thấu.

Linh cảm “không có triển vọng” là đặc trưng của điều ngược lại.

Đừng nghĩ rằng tôi nhấn mạnh tầm quan trọng của linh cảm, ý tôi là coi thường logic và phương pháp luận khoa học. Tôi đã từng là một sinh viên ở Ghana, làm sao tôi có thể coi thường những điều này? Điều tôi muốn chỉ ra là logic được sử dụng để hỗ trợ sự phát triển của linh cảm, và nếu sử dụng sai, linh cảm có thể bị xóa sổ.

 

Thứ tư, Chuyển đổi góc độ có thể làm được nhiều hơn

Mọi vấn đề tư duy đều có thể được suy luận từ nhiều góc độ khác nhau, nói cách khác, cùng một vấn đề có thể được phân tích với những linh cảm khác nhau.

Về vấn đề này, các bậc thầy mà tôi biết đều giống nhau – họ không dễ dàng từ bỏ một con đường có thể hiệu quả, cũng không tuân theo các quy tắc và cố gắng suy luận từ nhiều góc độ khác nhau nhất có thể.

Góc chuyển đổi có các tác dụng sau:

Đầu tiên, chứng rối loạn suy nghĩ có thể xuất hiện.

Rối loạn suy nghĩ là một triệu chứng không thể giải thích được mà mọi người đều mắc phải. Những khám phá nông cạn nhưng quan trọng, thường một người thông minh có thể không nghĩ ra! Nhưng nếu bạn thay đổi góc độ suy nghĩ của mình một chút, bạn có thể sẽ được khai sáng.

Hầu hết các câu trả lời không mong đợi không phải vì chúng quá sâu, mà vì góc được sử dụng khó có thể nhìn thấy mặt nông cạn.

Có rất nhiều ví dụ quan trọng.

Một nhà máy đã bị hư hại do ô nhiễm các thiết bị tài sản dùng cho sản xuất gần đó. Trong một thời gian dài, các nhà kinh tế đã đề xuất rằng chính phủ nên sử dụng một số biện pháp để trấn áp hoạt động sản xuất của các nhà máy, từ đó giảm bớt sự mất mát của các bất động sản liền kề.

Khi câu hỏi cũ này đến với Coase, ông đã đảo ngược góc độ: “Đàn áp sản xuất của nhà máy tương đương với việc các chủ sở hữu lân cận gây thiệt hại cho nhà máy. Bên nào nên đàn áp?”

Thứ hai, góc độ có thể được đo lường.

Câu trả lời có thể đúng ở góc độ này, nhưng lại sai ở góc độ khác.

Một câu trả lời dự kiến cho bất kỳ lý luận nào phải được tìm thấy ở nhiều góc độ khác nhau. Nếu các góc độ khác nhau không từ chối câu trả lời dự kiến này, chúng ta có thể tăng cường sự tin tưởng vào câu trả lời.

Tất nhiên, câu trả lời đáng tin cậy vẫn được kiểm tra bằng logic và thử nghiệm.

Thứ ba, góc độ được chia xa gần.

Trong quá trình suy nghĩ, các chi tiết và bức tranh lớn bổ sung cho nhau.

Nhưng đối với những ý tưởng phù hợp với bức tranh lớn, chỉ là vấn đề thời gian trước khi các chi tiết được thêm vào — ngay cả những chi tiết sai vô hại. Khó khăn của tư duy trong lĩnh vực này là rất khó để biết được bức tranh lớn nếu chúng ta bỏ qua các chi tiết hoàn toàn. Độ chính xác cao hơn nhiều khi bạn có các điểm lớn đáng tin cậy và sau đó phân tích các chi tiết.

Ngay khi tập trung suy nghĩ, người ta sẽ đưa đầu lên kính lúp và chú ý đến từng chi tiết là thói quen chung. Người tư duy đẩy vấn đề đi xa nhất có thể để suy nghĩ một cách tổng thể.

Thứ năm, Ví dụ tốt hơn nhiều so với biểu tượng

Trong lý luận, các ví dụ và biểu tượng có thể được sử dụng, một số người cả hai họ đều không sử dụng, chỉ bàn về vấn đề thực tế, thêm một số giả định tùy ý, ngay cả khi nó là lý luận. Sau đó là cuộc tranh luận bình thường sau bữa ăn, không suy nghĩ nghiêm túc. Trong tư duy khoa học, sử dụng các ví dụ tốt hơn nhiều so với sử dụng các biểu tượng.

Toán học là một ngôn ngữ bao gồm các ký hiệu; nói đúng ra, bất kỳ ngôn ngữ nào cũng là một ký hiệu. Bức tranh không có biểu tượng, nhưng nó cũng là một cách thể hiện. Sử dụng nhiều từ để diễn đạt bức tranh trở thành một ví dụ.

Ý tưởng là trừu tượng. Để chứng minh tính đúng đắn của những ý tưởng trừu tượng, toán học rất hữu ích vì nó là ngôn ngữ chặt chẽ nhất. Nhưng cách hiệu quả để suy nghĩ là biến cái trừu tượng thành hiện thực.

Hình ảnh gần với thực tế hơn so với biểu tượng nên dễ nhớ hơn, vì vậy trong tư duy, việc sử dụng ví dụ tốt hơn nhiều so với việc sử dụng biểu tượng.

Các nhà kinh tế học nổi tiếng về việc sử dụng tốt toán học, chẳng hạn như Samuelson, Arrow, Uzawa Hongwen, Stiglitz, và những người khác, đều sử dụng các ví dụ để giúp họ suy nghĩ.

Việc chứng minh bằng toán học xuất hiện sau một vấn đề lớn. Những người khác sử dụng toán ít hơn và là những người có tư duy tốt thậm chí còn cảm thấy thoải mái hơn với các ví dụ.

Một số học giả chỉ sử dụng các ký hiệu hoặc sử dụng ít ví dụ hơn, nhưng những khám phá quan trọng thì rất hiếm. Người Trung Quốc nổi tiếng khắp thế giới về tài năng nhưng khả năng lấy ví dụ lại tương đối yếu.

Tôi thực sự không hiểu điểm này (có thể ví dụ về đạo Phật quá trừu tượng và ảnh hưởng không tốt). Theo tôi, Hàn Mặc Tử khá đàng hoàng, nhưng những ví dụ mà Mạnh Tử và Tôn Trung Sơn sử dụng thường rất ngược đời và không hiểu ý của chúng.

Những người sử dụng tốt các ví dụ cho dù có ngu ngốc cũng không thể ngu ngốc hơn được. Có một số cách cơ bản để sử dụng các ví dụ và bạn có thể sử dụng chúng tốt hay không tùy thuộc vào trí tưởng tượng của bạn. Bây giờ hãy thử phân loại các phương pháp này như sau.

Đầu tiên, các ví dụ phải ngắn gọn và phù hợp.

Với các ví dụ để hỗ trợ lập luận, một đặc điểm quan trọng của lý thuyết là nó được chứa đựng đầy đủ trong các ví dụ. Phương pháp thông thường là xóa các chi tiết trong ví dụ để làm nổi bật điểm chính, để ví dụ và lý thuyết có sự tương phản song song trong điểm chính.

Đơn giản hóa các ví dụ đòi hỏi sự can đảm và trí tưởng tượng.

Trong lịch sử kinh tế học, Ricardo là người có kỹ năng đơn giản hóa các ví dụ thành thạo nhất – vì vậy độ rộng của mô hình kinh tế của Ricardo chưa bao giờ có ai có thể sánh kịp. Có nghĩa là, ví dụ càng được đơn giản hóa thì lý thuyết phức tạp càng dễ xử lý.

Thứ hai, các ví dụ nên được chia thành đúng và sai.

Tất cả các ví dụ có sẵn đều được đơn giản hóa. Theo các nguyên tắc nghiêm ngặt, không có ví dụ nào là đúng.

Nhưng một số ví dụ là lâu đài trong không trung mà sự không thực của nó không liên quan gì đến việc đơn giản hóa; những ví dụ khác được biến thành không thực bằng cách đơn giản hóa các sự kiện — chúng tôi gọi là “trường hợp” sau này.

Một ví dụ hoàn toàn huyền ảo rất dễ thay đổi, dễ dàng thay đổi để thích hợp, rất hữu ích cho lý luận. Nhưng để có một lý thuyết áp dụng thực tế, nó phải được hỗ trợ bởi các ví dụ.

Những người biết ít về thế giới có thể bắt đầu với những ví dụ giả, sau đó tìm kiếm những ví dụ để giúp họ; những người đã làm nhiều công việc thực nghiệm thường có thể bỏ qua bước này. Kinh nghiệm giúp ích rất nhiều cho việc suy nghĩ, bởi vì có rất nhiều ví dụ.

Thứ ba, các ví dụ phải mới lạ.

Các ví dụ nổi tiếng là những câu kém hấp dẫn, trong suy nghĩ, các ví dụ mới lạ có nhiều khả năng kích hoạt các ý tưởng mới. Người đầu tiên so sánh vẻ đẹp với hoa là thiên tài còn những người sử dụng nó sau này kém sáng tạo hơn.

Ví dụ về các nhà máy gây ô nhiễm cho hàng xóm của họ là điều mới lạ, càng sử dụng nhiều họ càng ít cảm hứng hơn. Gauss đã phân tích vấn đề tương tự, sử dụng tiếng ồn của dụng cụ nha sĩ và bóng của những người hàng xóm và tòa nhà để giảm ánh sáng mặt trời từ hồ bơi liền kề.

Những ví dụ tương đối mới lạ này đã truyền cảm hứng cho một số hiểu biết mới.

Thứ tư, khái quát hóa ví dụ.

Về mặt này, người Trung Quốc đặc biệt yếu kém, sự thật không thể giải thích sự thật; quá nhiều lý thuyết nghĩa là không có lý thuyết.

Hãy xử lý từng ví dụ một cách riêng biệt, lý thuyết và hiểu biết trở nên phức tạp và có ý nghĩa theo đúng nghĩa của chúng.

Vô tình trở thành sự thật giải thích cho sự thật.

Đó là một phương pháp quan trọng để tìm kiếm lý thuyết tổng quát để tổng quát hóa nhiều ví dụ khác nhau thành cùng một loại.

Marx đã làm theo cách của Ricardo, về mặt khái niệm tách tư bản ra khỏi đất đai và lao động. Vì vậy, chủ nghĩa tư bản của Marx thiếu tính tổng quát và làm cho giá trị thặng dư trở nên không có giá trị.

Bản thân Ricardo không bao giờ tin rằng giá trị chỉ đến từ sức lao động; ông không thể tìm ra cách để khái quát các nguồn lực khác nhau và ông biết rằng lý thuyết của mình gặp nhiều khó khăn. Khó khăn không được giải quyết rõ ràng cho đến khi gặp Fraser.

Đối với câu hỏi về chi phí xã hội, ông ấy sử dụng quá nhiều ví dụ đến mức lý thuyết của ông là mơ hồ và không nhất quán. Khi vấn đề này đến với Gauss, ông tin rằng bất kể mọi người làm gì trong xã hội, nó đều có tác động đến những người khác; sau đó ông tổng hợp tất cả các hành vi ảnh hưởng đến mọi người là vấn đề quyền tài sản.

Ở một khía cạnh khác, một lý thuyết quá chung chung không có chức năng giải thích vì không có ví dụ đặc biệt nào. Để có một lý thuyết thực dụng, phải có khả năng bị các thực tế bác bỏ. Vì lý do này, các ví dụ phải vừa khái quát vừa được phân loại.

Cách tiếp cận để phân loại là loại bỏ các chi tiết và tập trung vào các lĩnh vực mà các ví dụ khác nhau khó cùng tồn tại.

Để xử lý một ví dụ riêng biệt, chúng ta cũng nên tìm kiếm các ví dụ khác chung cho ví dụ này. Không có một trường hợp nào trên thế giới “không thể tổng quát hóa”. Nếu có, về mặt logic, trường hợp này không thể được giải thích bằng lý thuyết – nó trở thành một cái gì đó khác với khoa học.

Thứ năm, cố gắng tìm những ví dụ về bằng chứng bác bỏ.

Suy nghĩ là tìm kiếm các ví dụ hỗ trợ; nhưng nghiên cứu là một phần của tư duy – nghiên cứu là cố gắng tìm ra các ví dụ phản chứng.

Stigler (nhà kinh tế học nổi tiếng người Mỹ, nhà sử học kinh tế học và là giáo sư tại Đại học Chicago), Becker (Gary S. Becker, nhà kinh tế học nổi tiếng người Mỹ, một trong những đại diện của Trường Kinh tế Chicago, và là giáo sư tại Đại học Chicago, 1992 Người đoạt giải Nobel kinh tế) và các bậc thầy khác thích sử dụng bằng chứng phản bác trong các cuộc tranh luận.

Một lý thuyết đáng tin cậy phải có những ví dụ có thể hình dung được về việc bác bỏ nó — nhưng nếu nó là một ví dụ, lý thuyết đó sẽ bị bác bỏ.

6.Nếu đang phân vân thì tạm thời nên tạm gác lại.

Bộ não của con người có một chức năng khó nắm bắt – một bộ não thậm chí có thể được máy tính tìm ra, tất nhiên, chức năng của nó phức tạp hơn nhiều so với máy tính.

Đó là một điều phổ biến khi bạn không thể nghĩ ra nó, và khi bạn không muốn câu trả lời sẽ xuất hiện.

Chúng tôi có thể chắc chắn rằng câu trả lời được đưa ra một cách vô tình phải là một câu hỏi cũ mà chúng tôi đã nghĩ đến trước đó. Bạn càng nghĩ về nó trước đó, bạn càng có cơ hội đạt được nó mà không cần nỗ lực. Ngày nào cũng nghĩ và đêm cũng nằm mơ thì tin được. Thời gian không bị lãng phí cho câu hỏi không thể giải thích được. Đặt câu hỏi sang một bên và nghĩ về nó sau đó có thể làm nên điều kỳ diệu. Ngay cả khi bạn không nghĩ về nó, bạn cũng có thể nhận được câu trả lời một cách vô tình.

Tư duy khoa học là một nghề. Giống như bất kỳ ngành nghề nào khác, thực hành tạo nên sự hoàn hảo. Điều an ủi là cho dù câu hỏi có vẻ bí ẩn đến đâu, thì những câu trả lời hay thường nông cạn hơn tưởng tượng.